نیمی از علم در ایران با مشارکت زنان تولید می شود، زنان فعال تر از مردان در پزشکی

به گزارش بلاگ پو، دانشیار دانشگاه الزهرا(س) می گوید: طبق پایگاه استنادی وب آوساینس نیمی از بروندادهای علمی تولیدشده در ایران با مشارکت زنان بوده است و در بسیاری از عرصه های علم، زنان ایرانی می توانند الگو باشند.

نیمی از علم در ایران با مشارکت زنان تولید می شود، زنان فعال تر از مردان در پزشکی

به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران، در راستای تجلیل از دانشمندان برجسته و توسعه علم و فناوری در دنیا، جایزه مصطفی (ص) به عنوان نماد شایستگی و برتری علمی در سطح دنیا پایه گذاری شده است.

این جایزه که به صورت دوسالانه به پژوهشگران برتر دنیا اسلام اعطا می شود در سال 1391 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است.

درباره با شبکه های پژوهشی دنیا اسلام با طیبه ماهروزاده دانشیار دانشگاه الزهرا(س) که متخصص فلسفه تعلیم و تربیت و برنامه ریزی درسی است، گفت وگو کرده ایم.

فارس: آیا باید در موضوع علم و فناوری به زنان به طور جداگانه پرداخت، چرا؟

ماهروزاده: آنچه که روشن است این است که نیمی از آحاد جامعه را زنان تشکیل می دهند و اهمیت تعلیم و تربیت زنان از دو جهت قابل توجه است.

نخست از جهت اینکه مادر هستند و مدیریت خانه را برعهده دارند و در تربیت فرزندان و ارتقا فرهنگ جامعه نقش مهم دارند، دوم اینکه زنان به عنوان متخصص در جامعه می توانند نقش آفرینی کنند.

بنابراین هر جامعه ای که بخواهد رشد و توسعه داشته باشد، ناچار باید به تعلیم و تربیت زنان از سطوح پایین تا بالای آموزش عالی بپردازد.

مشارکت زنان در تولید علم در ایران 50 درصد است

فارس: فعالیت زنان در حوزه علم و فناوری در ایران را در مقایسه با سایر کشورها چگونه ارزیابی می کنید؟

ماهروزاده: برای پاسخ به این سوال باید به طورکلی جایگاه زنان در آموزش عالی را باید مورد اشاره قرار دهیم. آموزش زنان در کشورهای اسلامی متفاوت است، برای مثال؛ در برخی از کشورها ورودی زنان به آموزش عالی نسبت به مردان زیاد است، مانند کشور قطر که تقریباً 6.5 برابر زنان بیشتر از مردان وارد دانشگاه می شوند. شاخص دیگر، فراغت از تحصیل است که زنان بیشتر از مردان فارغ التحصیل می شوند، به طوری که در قطر زنان تحصیلکرده 65 بربر بیشتر از آقایان هستند.

آنطور که پایگاه استنادی وب آوساینس گزارش کرده است، مشارکت زنان در تولیدات علمی بسیار بالا است و نیمی از یافته های علمی تولیدشده با مشارکت زنان بوده است، اما در کشوری مثل قطر زنان ورودی و فارغ التحصیلی بیشتر و حدود 65 برابری نسبت به آقایان دارند فقط 2 درصد از تولید علم متعلق به خانم ها است

بنابراین، زنان هم ورودی و هم فارغ التحصیلی بیشتری از آقایان دارند. مجموع این شاخص ها به عدد 65 برابری خانم ها نسبت به آقایان در مقطع کارشناسی در قطر منتج شده است، اما جالب است که در همین کشور قطر، 2 درصد از تولید علم متعلق به خانم ها است.

اقتصاد آموزش عالی مسئله بسیار مهمی است و آن این است که از این نیروهای آموزش دیده استفاده نمی شود. خوشبختانه در ایران آنطور که پایگاه استنادی وب آوساینس گزارش کرده است، مشارکت زنان در تولیدات علمی بسیار بالا است و نیمی از یافته های علمی تولیدشده با مشارکت زنان بوده است، به این معنا که مشارکت زنان در تولید علم در ایران 50 درصد بوده است.

بیشترین مشارکت زنان در حوزه زیست فناوری و کمترین مشارکت آنان در حوزه هوا و فضا است. به این ترتیب به نظر می رسد که بیشتر زنان پژوهشگر در ایران که در حوزه های علوم پزشکی و بهداشت هستند، تولیدات علم بالایی دارند و دانشجوهای پزشکی خانم هم از آقایان بیشتر هستند. اساتید پزشکی می گویند در کلاس هایمان دانشجویان خانم چندین برابر آقایان هستند، علت این است که آقایان اشتیاق دارند که به سمت شغل هایی بروند که درآمدزا باشد و پیروزیت در رشته پزشکی مستلزم صرف وقت است.

بیشترین مشارکت زنان ایرانی در حوزه زیست فناوری و کمترین مشارکت آنان در حوزه هوا و فضا است، همچنان که دانشجوهای پزشکی خانم از آقایان بیشتر هستند و به گفته اساتید پزشکی، در کلاس های دانشگاه دانشجویان خانم چندین برابر آقایان هستند

سهم زنان در آموزش عالی ایران بیشتر از مردان است

فارس: وضعیت زنان درحوزه علم و فناوری در دنیا چگونه است؟

ماهروزاده: 7 کشور دنیا به برابری جنسیتی در علم رسیده اند. برابری جنسیتی در آموزش عالی یکی از مسائل مهم دنیا است، زیرا در بسیاری از کشورهای دنیا تعداد زنان در آموزش عالی بیشتر از مردان است که این موضوع مسائل زیادی را برای کشور ایجاد می کند.

بنابراین یونسکو بحث تعادل را مطرح کرده است، به این معنا که برخی کشورها 50 درصد سهم را برای آقایان و 50 درصد را برای خانم ها در نظر گرفته اند.

7 کشور به برابری جنسیتی رسیده اند، گواتمالا، کلمبیا، شیلی، مکزیک، هنگ کنگ و سوئیس کشورهایی هستند که سهم مردان و زنان در آموزش عالی آنها نصف نصف هستند؛ در 34 کشور هم مردان بیشتر هستند و در 13 کشور تعداد خانم ها در آموزش عالی بیشتر است.

7 کشور به برابری جنسیتی در آموزش عالی رسیده اند، در 34 کشور مردان بیشتر هستند و در 13 کشور تعداد خانم ها در آموزش عالی بیشتر است ایران هم جزو این 13 کشور است؛ همچنان که در سال هایی می دیدیم که همه نفرات اول همه رشته ها به جز ریاضی و فیزیک خانم ها بودند یا در تمامی رشته ها به جز رشته های فنی و مهندسی تعداد ورودی های خانم بیشتر از آقایان بود

ایران هم جزو این 13 کشور است، به ویژه در ایران در برخی سال ها مشاهده شد که همه نفرات اول همه رشته ها به جز ریاضی و فیزیک خانم ها بودند و در سالی دیگری در تمامی رشته ها به جز رشته های فنی و مهندسی تعداد ورودی های خانم بیشتر از آقایان بود که این موارد نیازمند بررسی است، زیرا اگر خانم ها سراغ آموزش عالی نرفته اند باید بررسی شود و اگر بیش از حد مراجعه کردند، باز هم اختلالی است که باید تصحیح شود.

در مجموع در بسیاری از کشورهای اسلامی، فضای فرهنگی به گونه ای که آموزش عالی زنان مدنظر باشد فراهم نشده است.

ایران پس از انقلاب با فرصت هایی که در اختیار زنان قرار داد، باعث شد که اقبال زنان به آموزش عالی زیاد شود و حتی در سطوح مختلف ارشد و دکتری، خانم ها به تحصیل اشتغال زیاد دارند.

3 اقدام برای توانمند سازی زنان دانشمند

فارس: چه فعالیت هایی در دنیا برای توانمندسازی زنان دانشمند در حال اجرا است؟

ماهروزاده: یکی از اقداماتی که انجام شده، افزایش سطح تحصیلات است؛ اقدام دیگر رفع تبعیض در بازار کار به عنوان ملاک توانمند بودن و شایسته سالاری است. اقدام دیگر هم حذف نگرش های سنتی بوده است.

البته همه نگرش های سنتی بد نیست، بلکه نگرش هایی که می گوید دختر نباید درس بخواند ناصحیح است که با فراهم کردن زمینه مناسب مانند انقلاب اسلامی شرایط درس خواندن برای زنان فراهم شده است.

همچنین زمینه اشتغال، خوداشتغالی و توانمندسازی زنان بسیار مورد توجه قرار گرفته است که در ایران هم این موضوع مورد توجه اکید است که در نتیجه زنان کارآفرین بسیار رشد کرده اند.

از جمله اقدامات برای توانمندسازی زنان دانشمند، افزایش سطح تحصیلات، رفع تبعیض در بازار کار و حذف نگرش های سنتی بوده است؛ در ایران هم مباحث خوداشتغالی و توانمندسازی زنان بسیار مورد توجه قرار گرفته است و شاهد رشد چشم گیر زنان کارآفرین در کشور هستیم

اشتراک دانش قدرت می آورد

فارس: ضرورت همکاری بین کشورهای اسلامی در زمینه تولید مشارکت بانوان در حوزه علم و فناوری چیست؟

ماهروزاده: بحثی که بیش از یک دهه است مطرح شده، مدیریت دانش است.

در مدیریت دانش موضوع مهم، اشتراک دانش است، به این معنا که دانش به مشارکت گذاشته شود، افراد و و کشورهای مختلف داشته های خود را تبادل کنند و هم افزایی ایجاد شود.

اشتراک دانش برای کشورهای اسلامی ایجاد قدرت می کند، اما این امر منوط به توسعه فرهنگی و تغییر نگرش ها و بینش ها است.

اشتراک دانش برای کشورهای اسلامی ایجاد قدرت می کند، اما این امر منوط به توسعه فرهنگی و تغییر نگرش ها و بینش ها است؛ کشورها باید متوجه شوند اگر کشورهای اسلامی قدرت پیدا کنند همه با هم قدرت پیدا می کنند و تمدنی مانند تمدن اسلامی که در گذشته وجود داشت شکل می گیرد

کشوری که سرمایه علمی دارد، ممکن است سرمایه خود را به راحتی در اختیار کشورهای دیگر نگذارد. بینش فکری و رسیدن به سطحی از ارتقای فکری نیاز است که متوجه شوند اگر کشورهای اسلامی قدرت پیدا کنند همه با هم قدرت پیدا می کنند و تمدنی مانند تمدن اسلامی که در گذشته وجود داشت شکل می گیرد

نمونه این مثال؛ ایجاد شبکه های علمی مانند شبکه زنان دانشمند دنیا اسلام است که باعث اشتراک دانش و هم افزایی علمی و ایجاد قدرت می شود.

ایران یکی از تجربه های پیروز توانمند سازی زنان دانشمند است

فارس: کدامیک از کشورهای اسلامی تجربه پیروز تری در این زمینه داشته اند؟

ماهروزاده: به نظر من، ایران بعد از انقلاب تجربه پیروزی بوده است و نمونه خوبی از پیشرفت علمی زنان است. قبل از انقلاب و بعد از انقلاب جامعه ایران یک جامعه مذهبی-اخلاقی بوده است و خانواده ها اجازه نمی دادند که دخترانشان در هر محیطی درس بخوانند.

بعد از انقلاب این محیط برای همه فراهم شد که متناسب با فرهنگ اجتماعی حاکم بر جامعه، محیط های آموزش عالی فراهم شود و دختران از روستاها و شهرهای کوچک برای تحصیل آمدند.

بعد از انقلاب متناسب با فرهنگ اجتماعی حاکم بر جامعه، محیط های آموزش عالی فراهم شد و دختران از روستاها و شهرهای کوچک برای تحصیل آمدند. معتقدم که ایران یک نمونه پیروز برای آموزش زنان بوده است، اما کشورهای دیگر مانند پاکستان و ترکیه هم نمونه های خوبی از تجربه های پیروز دارند

از این رو معتقدم که ایران یک نمونه پیروز بوده است، اما کشورهای دیگر مانند پاکستان و ترکیه نمونه های خوبی از تجربه های پیروز دارند.

این سؤال نباید اینطور مطرح شود که کدام تجربه پیروز تر است. معتقدم که این موضوع دو وزنه قابل قیاس نیست. باید یک تحقیق طولانی و گسترده انجام شود تا بتوان به این سؤال پاسخ داد.

در بسیاری از عرصه های علم، زنان ایرانی می توانند الگو باشند

فارس: آیا تجربه پیروز دنیا اسلام در این زمینه قابلیت توسعه و گسترش در عرصه بین المللی را دارد؟

ماهروزاده: دنیا اسلام خودش عرصه بین المللی است و متوجه منظور این سؤال نشدم. غربی ها که نمی خواهند از دنیا اسلام الگوبرداری کنند، این سؤال دقیق نیست و وقتی سؤال صحیح نیست، جواب آن هم نمی تواند صحیح باشد، زیرا غربی ها از ما الگوبرداری نمی کنند که ما بخواهیم تجربه پیروز دنیا اسلام را گسترش دهیم. علاوه بر این، بسیاری از کشورهای دنیا اسلام هم زنان را به حساب نمی آورند، فقط چند کشور در دنیا اسلام هستند که این شرایط را دارند و این کشورها چگونه می خواهند الگوی همه دنیا باشند؟

نانوتکنولوژی ایران 20 سال پیش توسط خانم ایرجی زاده عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف پایه گذاری شد و هم اکنون نانوی ایران در دنیا رتبه چهارم را دارد. همچنین سلول های بنیادی در ایران توسط خانم فیروزی آغاز شد که این موارد نمونه های خوب قابل عرضه به دنیا است

در بسیاری از عرصه های دیگر، زنان ایرانی می توانند الگو باشند، زیرا زنان ایرانی در عرصه های توانمندسازی زنان کارآفرینی الگوهایی هستند که می توانند اگر به خوبی معرفی شوند، الگوهای خوبی باشند.

سؤال باید به این شکل باشد که آیا تجربه های پیروزی وجود دارد که قابل عرضه باشد که در پاسخ به این سؤال می گویم حتما وجود دارد، برای مثال؛ نانوتکنولوژی توسط خانم ایرجی زاده عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف پایه گذاری شد و این خانم حدود بیست سال پیش این کار را ایجاد کردند و هم اکنون نانوی ایران در دنیا رتبه چهارم را دارد.

همچنین سلول های بنیادی در ایران توسط خانم فیروزی آغاز شد که 15 سال روی این موضوع تحقیق کردند و دیگران راه او را ادامه دادند و این موارد نمونه های خوب قابل عرضه به دنیا است.

انتهای پیام/

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری

batask.ir: ترجمه آنلاین و دارالترجمه آنلاین، ترجمه مقالات انگلیسی

thailandro.ir: سفر به تایلند با همه خوشی ها و تفریحات هیجان انگیز

منبع: خبرگزاری فارس
انتشار: 26 آبان 1400 بروزرسانی: 26 آبان 1400 گردآورنده: blogpo.ir شناسه مطلب: 13723

به "نیمی از علم در ایران با مشارکت زنان تولید می شود، زنان فعال تر از مردان در پزشکی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "نیمی از علم در ایران با مشارکت زنان تولید می شود، زنان فعال تر از مردان در پزشکی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید